ŚWIADOMOŚĆ SENSORYCZNA

KSIĄŻKA POD PATRONATEM

Uważam, że zasady, na których opiera się ta praca, mają ogromne znaczenie dla pełnego rozwoju osobowości.
– Erich Fromm, psychoanalityk

W rozwoju Somatic Experiencing, somatycznego podejścia do leczenia traumy, moje doświadczenia z Charlotte odbijały się echem zawsze.
Dziękuję i honoruję Cię, Charlotte Selver.
– Peter A. Levine, specjalista terapii traumy, twórca Somatic Experiencing, autor książki “Obudźcie tygrysa”

Ta książka jest wyjątkowo wartościowa, ponieważ daje dostęp do pracy jednej z wielkich, a mało znanych geniuszek XX wieku – Charlotte Selver. Selver była pionierką rozwijającego się podejścia, dzięki któremu ten coraz bardziej szalony świat może dosłownie odzyskać zmysły.
– Don Hanlon Johnson, profesor psychologii integralnej i transpersonalnej w California Institute of Integral Studies w San Francisco

Charlotte Selver przekazuje realne odczucie niektórych spraw, które ja usiłuję wyrazić słowami – przede wszystkim organicznego związku człowieka z całym światem natury.
– Alan Watts, filozof zen

Przeczytaj opinie polskich specjalistów, tutaj >

Czym jest świadomość sensoryczna? Wszyscy doświadczamy lub będziemy doświadczać chwil stresu i trudności. Czy w takich chwilach możemy wrócić do zmysłów? Czy możemy poczuć, jak zaciskamy się lub kurczymy? Zatrzymać się w tym stanie i otworzyć na następny oddech i następną chwilę? Tak bardzo trzymamy się rozsądku, że rzadko rozpoznajemy wagę każdej chwili i tego, co ma nam do zaoferowania.

Świadomość sensoryczna to praktyka uważności, która uwzględnia ciało jako instrument, w którym przejawiają się wszelkie procesy, czy to fizyczne, czy poznawcze. Opiera się na świadomym postrzeganiu jakości interakcji na styku ciała i umysłu. Najpierw stań się tym, kim jesteś – pozytywna zmiana w myśleniu, działaniu i byciu może nastąpić tylko wtedy, gdy uświadomimy sobie jakość obecnego sposobu bycia i zachowania oraz stany wewnętrznego napięcia i niepokoju.

Korzyści z praktyki świadomości sensorycznej:

• uczysz się korzystać z własnej inteligencji somatycznej;
• nawiązujesz lepszą relację ze swoim ciałem i zaczynasz słuchać tego, co ma ci do powiedzenia;
• poprawia się równowaga psychofizyczna;
• sprzyja samoregulacji, wyciszeniu;
• pozwala redukować napięcia i niekorzystne nawyki ruchowe;
• polega na indywidualnej eksploracji i odkrywaniu mądrości własnego ciała, a nie naśladowaniu narzuconych ćwiczeń;
• pozwala budować zaufanie do siebie i naszej wewnętrznej natury;
• zyskujesz lepszy kontakt z własnymi potrzebami;
• zwiększa się sensytywność i świadomość ciała;
• pogłębia się uważność, która przekłada się na lepszą jakość kontaktów ze sobą, z innymi i ze światem;
• wzmacnia obecność i ugruntowanie;
• uczysz się czerpać więcej radości i przyjemności z najdrobniejszych chwil;
• zaczynasz bardziej współpracować z życiem, zamiast z nim walczyć;
• dopełnia każdą praktykę pracy z ciałem i/lub świadomością (np. jogę, medytację, pilates, taniec, masaż, mindfulness).

W książce znajdziesz opis praktycznych eksploracji do praktyki indywidualnej i grupowej oraz krótką historię powstania i rozwoju metody.

Praktyka świadomości sensorycznej nie jest metodą w sensie stosowanej techniki z wystandaryzowanymi ćwiczeniami, które mają na celu osiągnięcie ustalonego efektu. Jest to metoda w sensie procedury – metodyczna, indywidualna eksploracja samego siebie. Dzięki niedyrektywnemu podejściu proces wglądu i zmiany można pogłębiać zgodnie z własnym doświadczeniem. Zrównoważona zmiana nie zachodzi od zewnątrz do wewnątrz (poprzez kopiowanie ustalonych ćwiczeń lub światopoglądów), ale od środka na zewnątrz (z wewnętrznego bezruchu jaźni – poprzez samoregulację). Dlatego też w praktyce świadomości sensorycznej nie skupiamy się na tym, co formalne – ćwiczeniach, które należy wykonać – lecz na świadomym postrzeganiu tego, czego doświadczamy. Nie chodzi o to, co robisz, ale jak to robisz, gdziekolwiek i w jakiejkolwiek sytuacji jesteś.

Charlotte Selver (1901-2003)

urodzona w Niemczech, z wykształcenia była pedagogiem muzycznym. Przez ponad 60 lat nauczała i rozwijała metodę świadomości sensorycznej w USA, Kanadzie, Meksyku i Europie.

Świadomość sensoryczna ma swoje korzenie w pracach nauczycielki gimnastyki i ćwiczeń fizycznych Elsy Gindler (1885-1961) oraz szwajcarskiego nauczyciela muzyki Heinricha Jacoby’ego (1889-1964), którzy nigdy nie nadali swojemu dziełu formalnej nazwy. Charlotte Selver była ich uczennicą w Berlinie, zanim wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych w 1938 roku, gdzie przedstawiła i rozwijała tę metodę pod nazwą “świadomość sensoryczna”. Swoją pracą wywarła decydujący wpływ na Human Potential Movement (Ruch Potencjału Ludzkiego) zapoczątkowany w Instytucie Esalen, gdzie uczyła od 1963 r. W konsekwencji miała również wpływ na amerykańską psychologię humanistyczną i oparte na niej terapie.

Aspekty jej pracy, zwłaszcza świadome odczuwanie ciała i podążanie za doznaniami fizycznymi, wpłynęły na wiele metod pracy z ciałem, fizjoterapii i psychoterapii, które istnieją do dziś. Wśród bezpośrednich uczniów Charlotte Selver znajdują się takie osobistości, jak: psychoanalityk Erich Fromm, filozof zen Alan Watts i jego nauczyciel Daisetz Teitaro Suzuki, Fritz Perls – twórca terapii Gestalt, Peter A. Levine – twórca Somatic Experiencing, Ron Kurtz – twórca terapii Hakomi, czy Ruth Dennison – znana nauczycielka buddyzmu i Vipassany.

W 1986 roku Uniwersytet Kalifornijski w Santa Barbara wybrał Charlotte jako jedną z pionierek psychologii humanistycznej, a wszystkie dostępne materiały o niej i jej pracy zebrano w archiwach uniwersytetu.
W 1995 roku California Institute of Integral Studies przyznał jej tytuł doktora nauk humanistycznych honoris causa.
W 2000 roku Graduate Institute w Santa Barbara ustanowił Stypendium Charlotte Selver, w ramach którego powstał pierwszy na świecie wydział doktorancki z psychologii somatycznej: podstawą trzyletniego programu była świadomość sensoryczna.

Charles V.W. Brooks (1912-1991)

urodzony w Kalifornii, syn wybitnego krytyka literackiego Van Wycka Brooksa. Ukończył Uniwersytet Harvardu. Początkowo pracował jako tłumacz, później został stolarzem. Fascynował się tańcem i uczył się od słynnej Katherine Dunhan. Uczestniczył też w kołach naukowych Wilhelma Reicha i zbudował – według Charlotte – pierwszy bioenergetyczny stołek dla Alexandra Lowena. Przez wiele lat był uczniem Charlotte Selver, z którą ożenił się w 1963 roku. Od tego roku zaczął prowadzić wspólnie z nią zajęcia świadomości sensorycznej.
W początkowych latach zmagali się z trudnym wyzwaniem, jak wyrazić słowami tę zasadniczo niewerbalną naukę. W 1974 roku ukazała się książka Charlesa Brooksa prezentująca świadomość sensoryczną: Sensory Awareness: The Rediscovery of Experiencing. Znaczna jej część znalazła się w niniejszej publikacji, uzupełnionej wypowiedziami Charlotte.